AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ
Yaklaşık olarak yirmi yıldan bu yana ülkemizin gündeminde bulunan, değişik hükümetler döneminde çalışmalar yapılmakla birlikte kadük kalan, esnaf ve sanatkarımızın büyük önem verdiği ve umutla beklediği, camiamızın kanunlaşması için kararlılık ve çaba gösterdiği 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun 14.01.2015 tarihinde TBMM’de kabul edilmiş ve 29 Ocak 2015 tarihli ve 29251 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Konfederasyon olarak uzun yıllardan beri yasanın çıkarılması için sabırla, kararlılıkla ve ısrarla haklılığımızdan da güç alarak 59, 60, 61 ve 62’nci Hükümetlerimiz nezdinde gereken girişimlerde bulunduk.
Taleplerimizi iyi niyetle ve samimi bir şekilde ve yetkinlikle ortaya koyduk. Bunların kararlı ve ısrarlı bir şekilde takipçisi olduk.
Konuyu devamlı olarak yazılı ve görsel medyanın da gündemde tutarak kamuoyuna mal ettik. Bu süreçteki en büyük yardımcımız Hükümetlerimizle kurduğumuz iyi ilişkiler ve kamuoyu desteğini arkamıza almak oldu.
Yasanın çıkarılması için yürütülen çalışmalar sırasında zaman zaman büyük dirençlerle karşılaştık, çeşitli güç odakları ve lobilere karşı da mücadele verdik. Bu mücadelemizde hiçbir zaman yılgınlığa düşmedik, umutsuzluğa kapılmadık ve tereddüt göstermedik.
TBMM’de kabul edilen Yasa, içerik olarak her ne kadar isteklerimizi ve beklentilerimizi tam anlamıyla karşılamamış olsa da, bütün engelleme çabaları ve çıkar gruplarının güçlü karşı çıkışlarına rağmen, Yasa’nın çıkarılmış olması dahi camiamız için çok büyük bir başarıdır.
Bundan sonraki çabamız; yönetmeliklerin daha iyi hazırlanması ve Yasa’nın iyileştirilmesinin sağlanması yönünde olacaktır.
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile perakende sektörüne yönelik olarak aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da; perakende işletmelerin açılış, faaliyet ve denetimleri ile bunların birbirleri, üretici ve tedarikçilerle olan ilişkileri düzenlenmiş, Kanun’un uygulanmasında Bakanlık, yetkili idare ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiştir.
Alışveriş merkezi, bayi işletme, büyük mağaza, zincir mağaza, mağaza markalı ürün, özel yetkili işletme, esnaf ve sanatkar işletmesi, perakende işletme, hızlı tüketim malı gibi hukukumuzda daha önce tanımlanmamış ticari kavramların tanımı yapılmıştır.
Perakende işletmelerin açılış ve faaliyeti ile kapanışlarında gerekli başvuru ve diğer işlemlerin yapılması ve perakende sektörü ile ilgili veri tabanı oluşturulması amacıyla PERBİS adıyla Perakende Bilgi Sistemi oluşturulmuştur.
Mevzuatta öngörülen şartları taşıyan perakende işletmelere belediye/büyükşehir belediyesi veya il özel idaresi tarafından PERBİS üzerinden açılış izni verilerek, işyeri açma ve çalışma ruhsatı elektronik ortamda düzenlenecektir.
Ruhsat değişikliğine ilişkin işlemler de PERBİS üzerinden gerçekleştirilecektir.
Büyükşehirlerde, alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve işyeri açma ve çalışma ruhsatını büyükşehir belediyeleri verecektir.
Alışveriş merkezi projesi için yapı ruhsatı verilirken üst meslek kuruluşlarının (TESK) görüşü alınacaktır.
Büyük mağaza ve zincir mağazalar ile bayi işletme ve özel yetkili işletmelerce satışa sunulmak üzere üretilen ya da tedarik edilen ürünler nedeniyle, üretici veya tedarikçiden mağaza açılışı ve tadilatı, ciro açığı, banka ve kredi kartı katılım bedeli gibi adlar altında ürün talebini doğrudan etkilemeyen bir prim veya bedel talep edilemeyecektir.
Üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen hızlı tüketim mallarına ilişkin ödemelerin süresi; alacaklı üretici veya tedarikçinin küçük işletme, borçlunun ise büyük ölçekli işletme olduğu hallerde teslim tarihinden itibaren otuz günü geçemeyecektir.
Mağaza markalı ürünler üzerinde ve ambalajında perakendecinin ad, unvan veya markasının yanı sıra üreticinin tanıtımını öngören ad, unvan ve marka bilgileri de yazılacaktır.
İndirimli veya promosyonlu satış kampanyaları düzenlenebilecek ancak kampanyanın süresi; işyeri açılışı, devri, kapanışı, adres ve faaliyet konusu değişikliğinde üç ayı, işyerinin tasfiyesi halinde ise altı ayı geçemeyecektir.
Sürekli indirimli satış yapan perakende işletmelerin ön cephesinde, kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde bu satış türünü gösterir ya da çağrıştırır ibarelere yer verilmek kaydıyla; seri sonu, sezon sonu, ihraç fazlası, kusurlu ve benzeri mallar fabrika çıkış fiyatı üzerinden yıl boyu satılabilecektir.
Alışveriş merkezlerinde satış alanının en az binde beşine tekabül eden alanın sosyo-kültürel etkinliklerin düzenlenmesi amacıyla ayrılması zorunluluğu getirilmiştir.
AVM’lerde acil tıbbi müdahale ünitesi, ibadet yeri, bebek bakım odası, çocuk oyun alanı gibi ortak kullanım alanları yapılacaktır.
Ortak kullanım alanları engelliler ile yaşlı ve çocukların ihtiyaçları dikkate alınarak oluşturulacaktır.
AVM’lerde esnaf ve sanatkâr işletmecilerine rayiç bedel üzerinden kiraya verilmek üzere, toplam satış alanının en az yüzde beşi oranında yer tahsisi yapılacaktır.
AVM’lerde; geleneksel, kültürel veya kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri icra edenlere kiraya verilmek üzere, toplam satış alanının en az binde üçü oranında yer ayrılacak ve bu yerin kira bedeli, rayiç bedelin dörtte birinden fazla olamayacaktır.
Hızlı tüketim mallarının (gıda, temizlik, kozmetik) satıldığı büyük mağazalar ve zincir mağazalar ile bayi işletme ve özel yetkili işletmelerde satış alanının en az yüzde birine tekabül edecek şekilde, o yerde üretilen yöresel ürünlerin satışı için raf alanı ayrılacaktır.
Perakende işletmelerin, bir kısmının veya tamamının çalışma saatleri, meslek kuruluşlarının (Esnaf ve sanatkarlar odaları Birliği ve Ticaret ve/veya Sanayi Odası) müşterek teklifi üzerine, yetkili belediye/il özel idaresinin görüşü alınmak suretiyle vali tarafından belirlenebilecektir. Esnaf ve sanatkar işletmelerinin çalışma saatlerinin belirlenmesinde, meslek kuruluşlarınca ilgili esnaf ve sanatkar odasının görüşü alınacaktır.
TESK ve TOBB’un müşterek teklifi ile Bakanlık tarafından faaliyet kollarına göre perakende işletmelerin çalışma saatleri bölge veya ülke düzeyinde belirlenebilecektir.
Esnaf ve sanatkârlar tarafından kanunda öngörülen şartlar çerçevesinde tedarik ve dağıtım kooperatifleri kurulabilecektir.
Bakanlığa, perakende sektörünün sorun ve ihtiyaçlarının belirlenerek bunlar için çözüm üretilmesi amacıyla yılda en az bir defa toplanmak üzere Perakendeciler Konseyi oluşturma yetkisi verilmektedir.
Bakanlar Kurulu; Bakanlığın, TESK ve TOBB’un görüşlerini de alarak oluşturacağı teklifi üzerine, faaliyet konusu ve kollarına göre perakende işletmelerin açılış ve faaliyete geçişinde, işletme sayısı ve bunların birbirlerine yakınlığı, ulaşım imkanları, işletmelerin çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yükler ile can ve mal güvenliği riski gibi ekonomik, sosyal, demografik ve çevresel faktörler açısından gözetilecek kriterleri belirlemeye yetkili kılınmıştır.
Diğer taraftan esnaf ve sanatkarlarımızın oda ve sicil kayıtları sırasında sorun olan, 5362 sayılı Kanun’a tabi odalarımızın üye kaybetmesine ve dolayısıyla haksızlığa yol açan, teşkilat yöneticilerimizi zor durumda bırakan ve yıllardır çözümü için çaba gösterdiğimiz ustalık belgesi sorunu ile hafta tatili ruhsat harçlarına ilişkin olarak esnaf ve sanatkarlarımızın yaşadığı mağduriyet de yine bu Kanunla ortadan kaldırılmıştır.
Buna göre;
Ustalık belgesi o mesleği bizzat icra edenlerden istenilecek, işyeri açılırken sicil ve odaya kayıt sırasında ustalık belgesi veya muadili belgeler istenilmeyecektir.
Hafta Tatili Hakkında Kanun hükümleri, esnaf ve sanatkarları da içine alan perakende işletmeler için uygulanmayacak, dolayısıyla esnaf ve sanatkarlarımız hafta tatili ruhsatı ve harçları ile ilgili yükümlülüklerden kurtulacaklardır.
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un teşkilatımıza, esnaf ve sanatkarlarımıza ve ülkemize hayırlı olmasını diliyor, katkı sunan herkese teşekkür ediyoruz.
Bilgi edinilmesini rica ederiz.
| Naci SULKALAR | Bendevi PALANDÖKEN |
| GENEL SEKRETER | GENEL BAŞKAN |