İhracat Türleri
İhracat işleminin başlaması için
ihracatçıların, İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterliğine onaylattıkları gümrük
beyannamesi ile ihracatın yapılacağı gümrük
idaresine başvurmaları gerekir.
Ön
İzne Bağlı İhracat:
İhracı uluslararası anlaşma, kanun,
kararname ve ilgili sair mevzuat uyarınca
belli bir merciin ön iznine bağlı malların
ihracatında, ilgili mercilerden ön izin
alındıktan sonra ihracat mevzuatı hükümleri
uygulanmak suretiyle yapılmaktadır.
Kayda Bağlı İhracat:
İhracı kayda bağlı mallar, Dış Ticaret
Müsteşarlığınca yayımlanacak Tebliğ ile
belirlenir. Kayda Bağlı Mallar listesi
kapsamındaki malların ihracından önce gümrük
beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterliğince kayda alınması gerekir.
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince
kayda alınmış gümrük beyannamesinin gümrük
idarelerine sunulma süresi, İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğinin onay
tarihinden itibaren uzatılmamak üzere otuz
gündür. Ancak, ülkemiz ihraç ürünlerine
miktar kısıtlaması uygulayan ülkelere
yapılan, kısıtlama kapsamındaki malın
ihracına ait kayıt meşruhatı düşülerek
onaylanmış gümrük beyannamelerinin gümrük
idarelerine sunulma süresi, otuz günden daha
kısa veya daha uzun olarak Dış Ticaret
Müsteşarlığınca belirlenebilir.
Konsinye İhracat:
Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt
dışındaki alıcılara, komisyonculara,
ihracatçının yurt dışındaki şube veya
temsilciliklerine mal gönderilmesidir.
Konsinye ihracat başvuruları ilgili
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine
yapılır.
Madde ve/veya ülke politikası açısından Dış
Ticaret Müsteşarlığınca getirilebilecek
düzenlemeler kapsamındaki mallarla ilgili
konsinye ihraç talepleri; Müsteşarlığın
görüşü alındıktan sonra, bunun dışında kalan
mallara ilişkin talepler ise doğrudan
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince
sonuçlandırılır.
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince
konsinye olarak onaylanmış gümrük
beyannamelerinin otuz gün içinde gümrük
idarelerine sunulması gerekir.
İhracatçılar, konsinye olarak gönderilen
malların kesin satışının yapılmasından
sonraki otuz gün içinde durumu, kendileri
tarafından düzenlenmiş kesin satış faturası
veya örneği ve gerekli diğer belgeler ile
birlikte izni veren İhracatçı Birlikleri
Genel Sekreterliğine bildirir.
Konsinye olarak gönderilen malın ihraç
tarihinden itibaren bir yıl içinde kesin
satışının yapılması gerekir. Bu süre, haklı
ve zorunlu nedenlere istinaden müracaat
edilmesi halinde, izni veren İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğince iki yıl
daha uzatılabilir.
Konsinye olarak gönderilen malın, konsinye
ihraç izin süresi içinde satılamaması
halinde, malın gümrük mevzuatı çerçevesinde
yurda getirilmesi gerekir.
İthal Edilmiş Malın İhracı:
Gümrük mevzuatı çerçevesinde serbest
dolaşıma girmiş yeni veya kullanılmış malın
ihracı genel esaslar çerçevesinde yapılır.
Ancak, ihracatın desteklenmesine yönelik
mevzuat, yatırım mevzuatı ile gümrük
mevzuatının mahrecine iade hükümleri
saklıdır. Türkiye’ye yasal olarak ithal
edilmiş ve ithalatla ilgili vergileri
ödenmiş olan eşyalar ihraç edilirken bunlar
için Menşe Şahadetnamesi verilmez. Ancak, AB
ülkeleri veya Türkiye'nin Serbest Ticaret
Anlaşması imzalamış olduğu ülkelere yapılan
ihracatlarda, ATR veya EUR.1 Belgesi
düzenlenerek gümrük idarelerine vize
ettirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, ihracat
esnasında, malların ithal edildiğini
gösteren belgelerle bunların vergilerinin
ödenmiş olduğunu gösteren belgelerin gümrük
idarelerine ibraz edilmesi gerekmektedir.
Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat:
Serbest bölgelere yapılacak ihracat, ihracat
mevzuatı hükümlerine tabidir. Ancak, Dahilde
İşleme Rejimi, KDV uygulamaları ve Türkiye
İhracat Kredi Bankası uygulamalarına dair
mevzuat hükümleri saklıdır.
Bedelsiz İhracat:
Karşılığında yurt dışından bir ödeme
yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılması
bedelsiz ihracattır. Bedelsiz İhracata
İlişkin Tebliğ Resmi Gazete Tarihi:
12.07.2008 Resmi Gazete Sayısı: 26934
Bedelsiz ihracat yoluyla yurt dışına
çıkarılacak eşya için 2008/12 sayılı
Tebliğ’in ekinde yer alan “Bedelsiz İhracat
Formu” kullanılır.
MADDE 1 – 22/12/1995 tarihli ve 95/7623
sayılı İhracat Rejimi Kararının 3 üncü
maddesinin (e) bendine istinaden,
karşılığında yurt dışından bir ödeme
yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılmasına
ilişkin usul ve esaslar aşağıdaki şekilde
belirlenmiştir.
MADDE 2 – Bedelsiz olarak ihraç edilebilecek
mallar aşağıda belirtilmiştir:
a) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından
götürülen veya gönderilen hediyeler, miktarı
ticari teamüllere uygun numuneler ile reklam
ve tanıtım malları, yeniden kullanıma veya
geri dönüşüme konu ithal edilmiş mal ve
ambalaj malzemeleri,
b) Daha önce usulüne uygun olarak ihraç
edilmiş malların bedelsiz gönderilmesi
ticari örf ve adetlere uygun
parçaları,fireleri ile garantili olarak
ihraç edilen malların garanti süresi içinde
yenilenmesi gereken parçaları,
c) Yabancı misyon mensuplarının, Türkiye'de
çalışan yabancıların, yurt dışına hane nakli
suretiyle gidecek Türk vatandaşlarının,
daimi veya geçici görevle yurt dışına giden
kamu görevlilerinin, bu durumlarının ilgili
mercilerce belgelenmesi şartıyla,
beraberlerinde götürecekleri, gönderecekleri
veya adlarına gönderilecek mal ve taşıtlar,
ç) Yurt dışında yerleşik tüzel kişiler,
yabancı turistler ve yurt dışında ikamet
eden Türk vatandaşlarının beraberlerinde
götürecekleri, gönderecekleri veya adlarına
gönderilecek mal ve taşıtlar,
d) Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve
üniversitelerin; görevleri veya anlaşmalar
gereği gönderecekleri mal ve taşıtlar,
e) Savaş, deprem, sel, salgın hastalık,
kıtlık ve benzeri afet durumlarında; kamu
kurum ve kuruluşları, belediyeler,
üniversiteler, Kızılay ile kamu yararına
çalışan dernek ve vakıfların gönderecekleri
insani yardım malzemeleri.
Yukarıda belirtilenler dışında kalan
hususlar, Dış Ticaret Müsteşarlığının
(İhracat Genel Müdürlüğü) görüşü
alınarak,ilgili gümrük idaresi veya
İhracatçı Birliği Genel Sekreterliğince
sonuçlandırılır.
MADDE 3 – İkinci maddenin birinci fıkrasının
(a) ve (b) bentlerinde yer alan mallardan,
değeri 250.000 (ikiyüzellibin) ABD Dolarına
kadar olanlar ile değer ve miktarına
bakılmaksızın birinci fıkrasının (d) ve (e)
bentlerinde belirtilen malların bedelsiz
ihracat izni başvuruları doğrudan ilgili
gümrük idaresine yapılır.
− (Değişik:R.G.-27/2/2009-27154) İkinci
maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b)
bentlerinde yer alan mallardan, değeri
250.000 (ikiyüzellibin) ABD Doları ve üzeri
olanların bedelsiz ihracat izni başvuruları
ise, Bedelsiz İhracat Formu doldurularak
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerine
yapılır.
− İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri
verilen bedelsiz ihraç izinlerinin bir
örneğini talep sahibine, bir örneğini de
ilgili gümrük idaresine intikal ettirirler.
− Bedelsiz ihraç izinlerinin geçerlilik
süresi 1 (bir) yıldır.
− İkinci maddenin birinci fıkrasının (c) ve
(ç) bentleri çerçevesinde yapılacak bedelsiz
ihracata, doğrudan gümrük idaresince izin
verilir. Ancak (ç) bendi uyarınca bedelsiz
ihracı yapılacak malların yolcu beraberinde
götürülmeyip, önce veya sonra gönderilmesi
halinde, Türkiye'de satın alındığının
belgelenmesi, taşıt götürülmesi halinde ise
taşıtın trafik tescil kuruluşlarınca ve
vergi dairelerince kayıtlarının
kapatıldığının belgelenmesi gerekir.
− İkinci maddenin birinci fıkrasının (ç)
bendi kapsamında, yurt dışında yerleşik
tüzel kişiler, yabancı turistler ve yurt
dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının,
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 11/1-b
maddesinde düzenlenen istisnadan
yararlanarak yurt dışına götürecekleri,
gönderecekleri veya adlarına gönderilecek
mal ve taşıtların bedelsiz ihracına, satıcı
tarafından verilen satış faturası nüshası
veya satıcı onaylı örneklerine istinaden,
ilgili gümrük idarelerince izin verilir.
− Söz konusu satış faturasının bir nüshası
veya satıcı onaylı bir örneği, Türkiye
İstatistik Kurumuna gönderilmesini teminen,
ilgili gümrük idaresince Gümrük
Müsteşarlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü)
intikal ettirilir.
MADDE 4 – Kanun, kararname ve uluslararası
anlaşmalarla ihracı yasaklanmış malların
bedelsiz ihracatına izin verilmez. İhracı ön
izne bağlı malların bedelsiz olarak ihraç
edilmesi de, ancak ilgili merciin ön iznine
istinaden mümkündür.
MADDE 5 – İhracında Destekleme ve Fiyat
İstikrar Fonu'na prim kesintisi yapılan
malların bedelsiz olarak ihraç edilebilmesi
için, söz konusu primin ödendiğine dair
banka dekontunun ibrazı gerekir. Ancak FOB
değeri 1.000 (bin) ABD Dolarını geçmeyen
malların bedelsiz ihracı Destekleme ve Fiyat
İstikrar Fonu kesintisine tabi değildir.
6/6/2006 tarihli ve 26190 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan İhracı Kayda Bağlı
Mallara İlişkin Tebliğ (İhracat 2006/7) eki
listedeki mallardan, değeri FOB 1.000 (bin)
ABD Dolarını geçenlerin bedelsiz olarak
ihracında kayıt şartı aranır.
MADDE 6 – Bedelsiz ihracata konu mal,
ihracatta uygulanan desteklerden
yararlandırılmaz.
MADDE 7 – Bu Tebliğ kapsamında yapılacak
bedelsiz ihracat, standartlar ve ürünlere
ilişkin teknik mevzuat hükümlerine tabi
değildir.
MADDE 8 – İkinci maddenin birinci fıkrasının
(a), (c), (ç), (d) ve (e) bentleri
kapsamında yapılacak bedelsiz ihracatta,
İhracatçı Birliğine üye olma şartı aranmaz.
Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat:
Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat
gümrük mevzuatı hükümlerine tabidir.